Για την ηλεκτρονική δημοκρατία και τις υπηρεσίες πληροφορικής

Η εφαρμογή της δημοκρατίας είναι δύσκολη και απαιτητική. Για να υπάρξει συμμετοχή των πολιτών, και να μην εκφυλιστεί σε μια ψήφο κάθε τέσσερα χρόνια, απαιτείται ενημέρωση, γνώση, παιδεία. Απαιτείται επαφή του Δήμου με τον Δημότη, με πρωτοβουλία του Δήμου. Τα τελευταία χρόνια έχουμε ένα πολύ σημαντικό εργαλείο για να τα επιτύχουμε αυτά, το διαδίκτυο.

Η ηλεκτρονική διαδραστική δημοκρατία μπορεί να είναι η απάντηση των πολιτών στην παντοκρατορία της τηλεόρασης. Ο Δήμος έχει την υποχρέωση να προωθήσει την ανάπτυξη και τη συμμετοχή σε αυτές τις νέες μορφές δημοκρατικής συμμετοχής και δικτύωσης. Παράλληλα, οι νέες τεχνολογίες πληροφορικής μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να απλοποιήσουν τη γραφειοκρατία του Δήμου και διευκολύνουν την καθημερινή ζωή των πολιτών.

Προτεινουμε:

• Παροχή δωρεάν ασύρματου ίντερνετ υψηλής ταχύτητας σε όλη την πόλη της Χαλκίδας (Δείτε πως το κατάφεραν αυτό στα Τρίκαλα)

• Αναβάθμιση της ιστοσελίδας του Δήμου Χαλκιδέων σε portal με καθημερινή ενημέρωση των πολιτών για τα τεκναινόμενα στο Δήμο

• Ανάρτιση στο διαδίκτυο των πρακτικών όλων των συνεδριάσεων του Δήμου και σε μια επόμενη φάση του βίντεο των συνεδριάσεων

• Ανάρτιση στο διαδίκτυο όλων των προϋπολογισμών και των ισολογισμών του Δήμου και των Δημοτικών επιχειρήσεων (Δείτε τι είναι ο συμμετοχικός προϋπολογισμός και πως άρχισαν να το εφαρμόζουν στον Πειραιά)

• Ανάρτιση στο διαδίκτυο όλων των προκηρύξεων και των συμβάσεων του Δήμου και των Δημοτικών επιχειρήσεων

• Δυνατότητα ηλεκτρονικής διεκπαιρέωσης υπηρεσιών όπως η έκδοση πιστοποιητικών από το Δημοτολόγιο, η πληρωμή λογαριασμών, η κατάθεση αιτήσεων, κλπ

• Δυνατότητα ηλεκτρονικών δημοψηφισμάτων σε σημαντικά θέματα του Δήμου

• Ανάπτυξη συστήματος γεωγραφικού συστήματος πληροφοριών (GIS) για το σύνολο του νέου Δήμου Χαλκιδέων (δείτε πως λειτουργεί το GIS του Δήμου Αλεξανδρούπολης)

• Ανάπτυξη συστήματος συνεχούς ηλεκτρονικής ενημέρωσης για τους χώρους και τις θέσεις στάθμευσης στην πόλη

Μια πρώτη προσέγγιση σε θέματα χωροταξίας και πολεοδομίας

Η χωροταξία και η πολεοδομία καθορίζουν το χαρακτήρα της πόλης και μαζί την ποιότητα ζωής των Δημοτών. Παράλληλα, τα θέματα αυτά καθορίζουν σε σημαντικό βαθμό το κόστος κατοικίας αλλά και επαγγελματικής στέγης, τις μεταφορές (το κόστος και το χρόνο μεταφοράς), το μικροκλίμα της πόλης, την έκταση και την ποιότητα του αστικού και περιαστικού πρασίνου, την οργάνωση και την επέκταση της πόλης.
Είναι προφανές ότι η χωροταξική και πολεοδομική οργάνωση ενός Δήμου αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για την ανάπτυξή του. Η γενική ιδέα είναι ότι οι πόλεις έχουν Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΓΠΣ), τα οποία ρυθμίζουν (μαζί με τις πολεοδομικές μελέτες και κάποια ακόμη νομοθετήματα) την οργάνωση των οικοδομικών τετραγώνων, των δρόμων, των συνθηκών δόμησης, των ελεύθερων χώρων και των κτιρίων κοινοτικής σημασίας (π.χ. σχολεία, αθλητικά στάδια, νοσοκομεία, κλπ) (δείτε εδώ τα ΓΠΣ της Χαλκίδας, του Βασιλικού και της Ν. Αρτάκης)

Στην Ελλάδα, οι ρυθμίσεις των χρήσεων γης αποτελούν τον ευκολότερο ανήθικο (αλλά νομότυπο) τρόπο πλουτισμού. Αλλά, πέρα από τα όποια κόλπα σκαρφίζονται οι ειδικοί για να κερδίσουν σε βάρος του δημόσιου συμφέροντος, υπάρχουν και οι ... απλές παρανομίες, όπως το κτίσιμο παράνομων κτιρίων σε αιγιαλούς, δασικές εκτάσεις, δημόσια γη, κλπ. Ωστόσο, στις περισσότερες ευρωπαϊκές πόλεις, ο αστικός σχεδιασμός είναι κάτι πολύ ευρύτερο από τους ...χάρτες των τοπογράφων, όπως θέλουν να τον παρουσιάσουν στην Ελλάδα (δείτε εδώ τις λέει το Wikipedia για τον αστικό σχεδιασμό). Σε πολλές πόλεις αποτελεί θέμα ευρείας διαβούλευσης και το σχέδιο που τελικά προκύπτει αλλάζει ριζικά τον τρόπο ζωής των κατοίκων (δείτε πως σχεδίασαν την Κοπεγχάγη ως μια πόλη φιλική για τα ποδήλατα) (Δείτε πως ο Δήμος της Στοκχόλμης σχεδιάζει μια πράσινη πόλη)

Σε κάθε περίπτωση, το αστικό περιβάλλον είναι πολυσύνθετο και στο σχεδιασμό τους πρέπει να λαμβάνονται υπόψη πολλοί περισσότεροι παράμετροι από ότι γίνεται μέχρι τώρα στην Ελλάδα (Δείτε τι λέει η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος για το αστικό περιβάλλον)

Μερικές απλές προτάσεις:

• Προώθηση δημιουργίας Οργανισμού Ρυθμιστικού για το νέο Δήμο της Χαλκίδας, με ενεργό συμμετοχή του Δήμου και πρόσκληση στους υπόλοιπους φορείς της πόλης να στηρίξουν το εγχείρημα (δείτε την ιστοσελίδα του αντίστοιχου Οργανισμού στη Θεσσαλονίκη )

• Επέκταση του σχεδίου πόλης, άμεση ένταξη της συνοικίας Η (Έξω Παναγίτσα) στο σχέδιο

• Μείωση του συντελεστή δόμησης στο κέντρο της Χαλκίδας. Έλεγχος της άναρχης περιαστικής δόμησης. Έλεγχος της παράνομης δόμησης, όπου απαιτείται να γκρεμιστούν κτίρια

• Ανασχεδιασμός των μεταφορών τόσο εντός της πόλης όσο και περιαστικά με περιβαλλοντικό στόχο τη μείωση κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων, τη μείωση των εκπομπών αερίων ρύπων και τη μείωση του θορύβου. Σε αυτό τον ανασχεδιασμό θα μπορούσε να εξεταστεί η εφικτότητα υιοθέτησης ενός μέσου σταθερής τροχιάς που θα συνδέει τις περιοχές των Μεσσαπίων, Ν. Αρτάκης, Χαλκίδας και Βασιλικού

• Προστασία, δεντροφύτευση και ανάδειξη του Βαθροβουνίου ως χώρου προαστιακού πρασίνου, όπως πετυχημένα είχε γίνει, πριν από μισό αιώνα πια, με το άλσος Κανήθου

• Ανάπλαση του νότιου τμήματος της Χαλκίδας με ταυτόχρονη αξιοποίηση του οικοπέδου Δάριγκ και των κτιρίων Αρέθουσας και Γεωργιάδη

• Οριοθέτηση με ΦΕΚ της κοίτης του Λήλα σε όλο το μήκος του που διανύει το νέο Δήμο, πρόβλεψη παρόχθιας ζώνης ελεύθερης από δόμηση

Για την εξοικονόμηση ενέργειας και τις κλιματικές αλλαγές

Το μεγαλύτερο παγκόσμιο οικολογικό πρόβλημα σήμερα είναι οι κλιματικές αλλαγές. Βασική αιτία του προβλήματος είναι οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (κυρίως διοξειδίου του άνθρακα), που προέρχονται κυρίως από καύσεις ορυκτών καυσίμων για παραγωγή ενέργειας. Όλες οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν υπογράψει και εφαρμόζουν του Πρωτόκολλο του Κυότο (διαβάστε εδώ περισσότερα για το Πρωτόκολλο), το οποίο προβλέπει έλεγχο και μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για την περίοδο 2008 – 2012। Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεσμεύτηκε ήδη ότι για την περίοδο 2013 – 2020 θα συνεχίσει και θα εντείνει την προσπάθεια που έχει ξεκινήσει, επιδιώκοντας να μειώσει περαιτέρω τις εκπομπές της αφενός εξοικονομώντας ενέργεια και αφετέρου παράγοντας όλο και περισσότερη ενέργεια από ΑΠΕ. Για νασυμμετάσχουν σε αυτή την προσπάθεια, κάθε χώρα, και η Ελλάδα, ανέλαβε να συντάξει και να υλοποιήσει ένα εθνικό σχέδιο μείωσης των εκπομπών της (δείτε το εδώ)
Προς το παρόν, οι Δήμοι ελάχιστα έχουν εμπλακεί στο θέμα της μείωσης των εκπομπών και της συμμετοχής τους στα αντίστοιχα εθνικά σχέδια. Ωστόσο, κάθε Δήμος διαχειρίζεται σημαντικές πηγές εκπομπών. Μεταξύ αυτών ένα σημαντικό στόλο οχημάτων, και αρκετά κτίρια, όπως τα σχολεία της περιοχής. Παράλληλα, οι εκπομπές μεθανίου από το ΧΥΤΑ και την ΕΕΛ αποτελούν επίσης σημαντικές πηγές εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Ένας Δήμος θα μπορούσε να συμμετάσχει στην προσπάθεια μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κάνοντας τα εξής βήματα:

• Ετήσιος υπολογισμός των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που προκαλούνται από τις λειτουργίες του Δήμου με την έννοια του ισολογισμού εκπομπών. Η ιδέα αυτή εφαρμόζεται ήδη εκτεταμένα σε πολλές ευρωπαΐκες πόλεις (Δείτε εδώ τι συμφώνησαν οι Ευρωπαίοι Δήμαρχοι)

• Ανάπτυξη και εφαρμογή ενός μεσοπρόθεσμου σχεδίου μείωσης αυτών। Με βάση τον υπολογισμό των εκπομπών ο Δήμος μπορεί να προχωρήσει στην εφαρμογή ενός σχεδίου που θα έχει στόχο αφενός να μειώσει τις εκπομπές όπου αυτό είναι δυνατό να φετέρου να υλοποιήσει δράσεις αντιστάθμισης, όπου οι εκπομπές δεν μπορούν να μειωθούν εύκολα (Δείτε εδώ το σχέδιο μείωσης που ετοίμασε ο Δήμος Βόλου)

• Ενεργειακές επιθεωρήσεις σε όλα τα κτίρια που διαχειρίζεται ο Δήμος. Οι ενεργειακές επιθεωρήσεις κτιρίων, πέρα από το γεγονός ότι πρόσφατα υιοθετήθηκαν ως υποχρεωτικές από την ελληνική νομοθεσία, δίνουν την ευκαιρία να δούμε τις ρεαλιστικές προοπτικές μείωσης του ενεργειακού αποτυπώματος

• Μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος των κτιρίων που διαχειρίζεται ο Δήμος με το σχεδιασμό παρεμβάσεων για την εξοικονόμηση ενέργειας. Οι παρεμβάσεις εξαρτώνται από τα χαρακτηριστικά κάθε κτιρίου και δεν μπορούν να δοθούν γενικές «συνταγές». Για το σκοπό αυτό μπορούν να αξιοποιηθούν ευρωπαϊκοί και εθνικοί πόροι έτσι ώστε π.χ. να ενισχυθεί η μόνωση, να χρησιμοποιηθεί φωτισμός χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης, να βελτιωθεί η σκίαση ή η φωτεινότητα του κτιρίου, κλπ. Οι δράσεις αυτές όχι μόνο βελτιώνουν το ενεργειακό αποτύπωμα αλλά αποτελούν καλές ευκαιρίες ανάπτυξης της τοπικής επιχειρηματικότητας και δημιουργίας θέσεων εργασίας

• Όλα τα νέα κτίρια που θα χρειαστεί ο Δήμος στο εξής να απαιτείται να είναι σχεδιασμένα σύμφωνα με τις αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού (Δείτε εδώ την ιστοσελίδα του ΚΑΠΕ για το βιοκλιματικό σχεδιασμό)

• Στην αγορά εξοπλισμού από το Δήμο να λαμβάνεται υπόψη η ενεργειακή του απόδοση। Έτσι υποχρεωτικά όλες οι ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές να είναι κλάσης Α+ και όλα τα οχήματα να είναι EURO4 ή καλύτερα (Δείτε εδώ τον οδηγό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις "πράσινες προμήθειες")

• Εφαρμογή σχεδίου ανάπτυξης ΑΠΕ από το Δήμο για την κάλυψη μέρους των αναγκών του σε ενέργεια και την πώληση στο δίκτυο। Οι ΑΠΕ θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν μικρές φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις στις ταράτσες κτιρίων που διαχειρίζεται ο Δήμος (π।χ. σχολεία) ή μονάδες συμπαραγωγής θερμότητας και ηλεκτρισμού σε μεγαλύτερα κτίρια, ιδιαίτερα μετά την έλευση του φυσικού αερίου στην πόλη

• Στις δράσεις αντιστάθμισης, ο Δήμος θα μπορούσε να δει την ενίσχυση του αστικού και περιαστικού πρασίνου και ως ένα τρόπο αντιστάθμισης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, δεδομένου ότι τα δέντρα απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα. Μάλιστα, μία χαρακτηριστική τέτοια περίπτωση στη Χαλκίδα είναι η σταδιακή φύτευση της νησίδας Πασά, όπου βρίσκεται ο βιολογικός καθαρισμός της πόλης. Έτσι, τα δέντρα που έχουν φυτευτεί εκεί όχι μόνο αποτελούν μια αισθητικά καλή παρέμβαση αλλά απορροφούν ένα ποσοστό του διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπεται από τον πυρσό της εγκατάστασης

Για τη διαχείριση των λυμάτων

Σύμφωνα με τη νομοθεσία, όλοι οι οικισμοί του νέου Δήμου θα έπρεπε να καλύπτονται από σύστημα αποχέτευσης και τα συλλεγόμενα λύματα θα έπρεπε να τυγχάνουν επεξεργασίας πριν την απόρριψή τους στο τελικό αποδέκτη, ήδη από το 2005 (διαβάστε το χρονοδιάγραμμα στο άρθρο 4 του νόμου) Η Χαλκίδα διαθέτει μια καλή εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων (ΕΕΛ), η οποία πρόσφατα επεκτάθηκε και εκσυγχρονίστηκε. Δεν ισχύει το ίδιο για τη λειτουργία της εγκατάστασης που εξυπηρετεί τη Ν. Αρτακη, για την οποία πολλές φορές έχουν υπάρξει καταγγελίες ότι τα «επεξεργασμένα» λύμματα καταλήγουν στον «προστατευόμενο» υδροβιότοπο του Κολοβρέχτη. Ακόμη χειρότερα, οι υπόλοιποι γειτονικοί Δήμοι που θα συνενοθούν με τη Χαλκίδα δεν διαθέτουν ΕΕΛ ενώ κάποιοι οικισμοί δεν διαθέτουν ούτε καν αποχετευτικό σύστημα. Η κάλυψη όλου του νέου Δήμου με σύστημα αποχέτευσης, η επεξεργασία του συνόλου των λυμάτων και η ασφαλής διάθεση των επεξεργασμένων λυμάτων, σύμφωνα με τη νομοθεσία, πρέπει να είναι οι πρώτες προτεραιότητες। Επιπροσθέτως, πρέπει να μπουν οι βάσεις για την περαιτέρω αξιοποίηση της παραγόμενης ιλύος για την παραγωγή ενέργειας. Έτσι αφενός θα μειωθεί η ποσότητα αποβλήτων που καταλήγει σε ΧΥΤΑ και, αφετέρου, θα αξιοποιηθεί μια πηγή ενέργειας, ένα καύσιμο που προς το παρόν στέλνεται για ταφή στις χωματερές.

• Πλήρης κάλυψη με χωριστό σύστημα αποχέτευσης ακαθάρτων όλων των οικισμών του Δήμου

• Δημιουργία αντλιοστασίων για τη μεταφορά των λυμάτων από τις περιοχές Ληλαντίου και Αυλίδας στην ΕΕΛ της Χαλκίδας

• Δημιουργία μονάδας επεξεργασίας λυμάτων για την κάλυψη της περιοχής Ανθηδώνας (Δροσιά – Λουκίσια)

• Μονάδα ξήρανσης ιλύος στην ΕΕΛ Χαλκίδας και ενεργειακή αξιοποίηση της αποξηραμένης ιλύος είτε στην ίδια την ΕΕΛ είτε με πώληση της αποξηραμένης ιλύος σε άλλη εγκατάσταση καύσης (δείτε τι κάνουν στην Ολλανδία)

• Τα επεξεργασμένα λύματα του ΒΙΟΚΑ της Ν Αρτάκης να καταλήγουν σε βάθος στον Ευβοϊκό και όχι στην περιοχή του Κολοβρέχτη

Για τη διαχείριση των σκουπιδιών στη Χαλκίδα

Μια από τις σημαντικότερες λειτουργίες του Δήμου είναι η συλλογή μεταφορά και διαχείριση των αστικών απορριμμάτων. Η λειτουργία αυτή είναι σημαντική για τη δημόσια υγεία και παράλληλα, έχει ένα σημαντικό κόστος. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, κάθε Δήμος καλείται να εφαρμόσει ένα Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΠΕΣΔΑ), το οποίο καταστρώνει η Περιφέρεια. Αυτή η τελευταία έχει και την ευθύνη υλοποίησης των υποδομών (ΧΥΤΥ, ΚΔΑΥ, σταθμοί μεταφόρτωσης, κλπ) που απαιτούνται. Ωστόσο, κάθε Δήμος, πέρα από την νομική απαίτηση να συλλέγει και να μεταφέρει τα αστικά απορρίμματα, έχει σημαντική ευχέρεια να ασκεί πολιτική διαχείρισης των απορριμμάτων στην πόλη του σε συνεργασία με τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Η ιεράρχηση των προτεραιοτήτων της διαχείρισης απορριμμάτων είναι:

(α) Μείωση της παραγωγής
(β) Επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και αξιοποίηση (π.χ. κομποστοποίηση, ανάκτηση ενέργειας)
(γ) Ασφαλής διάθεση

Με βάση τα παραπάνω, ο Δήμος θα μπορούσε να προωθήσει ενέργειες όπως:

• Επαρκή κάλυψη με κάδους σκουπιδιών του συνόλου του Δήμου. Καθημερινή συλλογή σκουπιδιών σε ωρες που δεν επιβαρύνεται κυκλοφοριακά η πόλη
  
• Τακτικό πλύσιμο των κάδων, ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες
  
• Χωριστή συλλογή των «πράσινων» αποβλήτων και διαχείρισή τους είτε σε μονάδες κομποστοποίησης είτε με ενεργειακή αξιοποίηση σε καυστήρες βιομάζας. Στα πράσινα απόβλητα περιλαμβάνονται κλαδέματα και φυτική βιομάζα που προκύπτουν από τη διαχείριση πάρκων, το κλάδεμα των δέντρων, κλπ.
  
• Επέκταση του συστήματος ανακύκλωσης με μπλε κάδους σε όλες τις γειτονιές και σε όλους του οικισμούς του Δήμου
  
• Συνεργασία με την Περιφέρεια για την εύρεση νέας θέσης δημιουργίας ΟΕΔΑ (Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Επεξεργασίας Αποβλήτων), δεδομένου ότι ο ΧΥΤΑ Χαλκίδας θα έχει κορεστεί στα επόμενα 4-5 χρόνια (σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο ΠΕΣΔΑ Στερεάς Ελλάδας). Ο ΟΕΔΑ θα πρέπει να εξυπηρετεί όλη τη διαχειριστική ενότητα κεντρικής Εύβοιας
  
• Ζύγιση όλων των φορτίων αποβλήτων που εισέρχονται στον ΧΥΤΑ ή αποστέλλονται σε άλλες μονάδες διαχείρισης (π.χ. ΚΔΑΥ, μονάδες κομποστοποίησης, κλπ)
  
• Δημιουργία λογιστικού συστήματος κοστολόγησης της διαχείρισης των αστικών απορριμμάτων, ανά στάδιο διαχείρισης.
  
• Χρήση έξυπνων κάδων και τιμολόγηση της συλλογής απορριμμάτων για μεγάλες επιχειρήσεις (π.χ. αστικά απόβλητα βιομηχανιών, εμπορικά κέντρα, σουπερμάρκετ, κλπ) με βάση την ποσότητα που παράγουν
  
• Ετήσια καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των δημοτών σε θέματα διαχείρισης αποβλήτων
  
• Σχέδιο μείωσης της παραγωγής στερεών αποβλήτων σε συνεργασία με τους δημότες και τις επιχειρήσεις της πόλης
  
• Έλεγχος για την παράνομη ανεξέλεγκτη διάθεση επικίνδυνων βιομηχανικών αλλά και αστικών αποβλήτων εντός των ορίων του Δήμου