Για την εξοικονόμηση ενέργειας και τις κλιματικές αλλαγές

Το μεγαλύτερο παγκόσμιο οικολογικό πρόβλημα σήμερα είναι οι κλιματικές αλλαγές. Βασική αιτία του προβλήματος είναι οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (κυρίως διοξειδίου του άνθρακα), που προέρχονται κυρίως από καύσεις ορυκτών καυσίμων για παραγωγή ενέργειας. Όλες οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν υπογράψει και εφαρμόζουν του Πρωτόκολλο του Κυότο (διαβάστε εδώ περισσότερα για το Πρωτόκολλο), το οποίο προβλέπει έλεγχο και μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για την περίοδο 2008 – 2012। Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεσμεύτηκε ήδη ότι για την περίοδο 2013 – 2020 θα συνεχίσει και θα εντείνει την προσπάθεια που έχει ξεκινήσει, επιδιώκοντας να μειώσει περαιτέρω τις εκπομπές της αφενός εξοικονομώντας ενέργεια και αφετέρου παράγοντας όλο και περισσότερη ενέργεια από ΑΠΕ. Για νασυμμετάσχουν σε αυτή την προσπάθεια, κάθε χώρα, και η Ελλάδα, ανέλαβε να συντάξει και να υλοποιήσει ένα εθνικό σχέδιο μείωσης των εκπομπών της (δείτε το εδώ)
Προς το παρόν, οι Δήμοι ελάχιστα έχουν εμπλακεί στο θέμα της μείωσης των εκπομπών και της συμμετοχής τους στα αντίστοιχα εθνικά σχέδια. Ωστόσο, κάθε Δήμος διαχειρίζεται σημαντικές πηγές εκπομπών. Μεταξύ αυτών ένα σημαντικό στόλο οχημάτων, και αρκετά κτίρια, όπως τα σχολεία της περιοχής. Παράλληλα, οι εκπομπές μεθανίου από το ΧΥΤΑ και την ΕΕΛ αποτελούν επίσης σημαντικές πηγές εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Ένας Δήμος θα μπορούσε να συμμετάσχει στην προσπάθεια μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κάνοντας τα εξής βήματα:

• Ετήσιος υπολογισμός των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που προκαλούνται από τις λειτουργίες του Δήμου με την έννοια του ισολογισμού εκπομπών. Η ιδέα αυτή εφαρμόζεται ήδη εκτεταμένα σε πολλές ευρωπαΐκες πόλεις (Δείτε εδώ τι συμφώνησαν οι Ευρωπαίοι Δήμαρχοι)

• Ανάπτυξη και εφαρμογή ενός μεσοπρόθεσμου σχεδίου μείωσης αυτών। Με βάση τον υπολογισμό των εκπομπών ο Δήμος μπορεί να προχωρήσει στην εφαρμογή ενός σχεδίου που θα έχει στόχο αφενός να μειώσει τις εκπομπές όπου αυτό είναι δυνατό να φετέρου να υλοποιήσει δράσεις αντιστάθμισης, όπου οι εκπομπές δεν μπορούν να μειωθούν εύκολα (Δείτε εδώ το σχέδιο μείωσης που ετοίμασε ο Δήμος Βόλου)

• Ενεργειακές επιθεωρήσεις σε όλα τα κτίρια που διαχειρίζεται ο Δήμος. Οι ενεργειακές επιθεωρήσεις κτιρίων, πέρα από το γεγονός ότι πρόσφατα υιοθετήθηκαν ως υποχρεωτικές από την ελληνική νομοθεσία, δίνουν την ευκαιρία να δούμε τις ρεαλιστικές προοπτικές μείωσης του ενεργειακού αποτυπώματος

• Μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος των κτιρίων που διαχειρίζεται ο Δήμος με το σχεδιασμό παρεμβάσεων για την εξοικονόμηση ενέργειας. Οι παρεμβάσεις εξαρτώνται από τα χαρακτηριστικά κάθε κτιρίου και δεν μπορούν να δοθούν γενικές «συνταγές». Για το σκοπό αυτό μπορούν να αξιοποιηθούν ευρωπαϊκοί και εθνικοί πόροι έτσι ώστε π.χ. να ενισχυθεί η μόνωση, να χρησιμοποιηθεί φωτισμός χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης, να βελτιωθεί η σκίαση ή η φωτεινότητα του κτιρίου, κλπ. Οι δράσεις αυτές όχι μόνο βελτιώνουν το ενεργειακό αποτύπωμα αλλά αποτελούν καλές ευκαιρίες ανάπτυξης της τοπικής επιχειρηματικότητας και δημιουργίας θέσεων εργασίας

• Όλα τα νέα κτίρια που θα χρειαστεί ο Δήμος στο εξής να απαιτείται να είναι σχεδιασμένα σύμφωνα με τις αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού (Δείτε εδώ την ιστοσελίδα του ΚΑΠΕ για το βιοκλιματικό σχεδιασμό)

• Στην αγορά εξοπλισμού από το Δήμο να λαμβάνεται υπόψη η ενεργειακή του απόδοση। Έτσι υποχρεωτικά όλες οι ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές να είναι κλάσης Α+ και όλα τα οχήματα να είναι EURO4 ή καλύτερα (Δείτε εδώ τον οδηγό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις "πράσινες προμήθειες")

• Εφαρμογή σχεδίου ανάπτυξης ΑΠΕ από το Δήμο για την κάλυψη μέρους των αναγκών του σε ενέργεια και την πώληση στο δίκτυο। Οι ΑΠΕ θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν μικρές φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις στις ταράτσες κτιρίων που διαχειρίζεται ο Δήμος (π।χ. σχολεία) ή μονάδες συμπαραγωγής θερμότητας και ηλεκτρισμού σε μεγαλύτερα κτίρια, ιδιαίτερα μετά την έλευση του φυσικού αερίου στην πόλη

• Στις δράσεις αντιστάθμισης, ο Δήμος θα μπορούσε να δει την ενίσχυση του αστικού και περιαστικού πρασίνου και ως ένα τρόπο αντιστάθμισης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, δεδομένου ότι τα δέντρα απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα. Μάλιστα, μία χαρακτηριστική τέτοια περίπτωση στη Χαλκίδα είναι η σταδιακή φύτευση της νησίδας Πασά, όπου βρίσκεται ο βιολογικός καθαρισμός της πόλης. Έτσι, τα δέντρα που έχουν φυτευτεί εκεί όχι μόνο αποτελούν μια αισθητικά καλή παρέμβαση αλλά απορροφούν ένα ποσοστό του διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπεται από τον πυρσό της εγκατάστασης